Rize’deki tarihî Eski Orta Cami’nin yıkımı tamamlandı

1 Temmuz 2017 tarihinden itibaren ibadete kapatılan ve geçen hafta yıkımına başlanan Eski Orta Cami’nin yıkımı tamamlandı.

Olay53.com’un haberine göre, Rize’nin Yeniköy Mahallesi’nde sürdürülen kentsel dönüşüm çalışmalarıyla Bulvar Projesi kapsamında Rize Belediyesi ekiplerince geçen hafta yıkımına başlanan Eski Orta Cami’nin yıkım işlemleri tamamlandı. Yıkımın tamamlanmasının ardından derenin üzeri açılarak aynı bölgede bulvar yapılacak.

Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nca koruma altına alınan tarihi Orta Cami ile ilgili ilk yıkım isteği 2003 yılında gelmiş, bulvar açılması için cami binasının bire bir aynısı yapılmak şartıyla taşınmasına karar verilmişti. Bunun üzerine de Orta Cami’nin yaklaşık 50 metre gerisinde yeni bir cami binası inşa edildi. Ancak caminin ebatları büyük tutulup minaresi de ters tarafa yapılınca, Trabzon Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, caminin taşınmasına izin vermemişti.

Rize Belediyesi’nin Timya Vadisi’nde Orta Cami’nin aslına uygun olarak yeni bir cami inşaatına başlamasının ardından kurul, Orta Cami’nin yıkımını onaylamıştı.

Orta Cami

Şehir merkezinde Yeniköy Mahallesi’ndedir. Cami, ilk kez 1737 senesinde yapılmıştır. Bugünkü cami ise 1941 yılında yeniden inşa edilmiştir.

Dikdörtgen planlı cami, kalın taş duvarlı ve kırma çatılıdır. Kuzey, doğu ve batı tarafından kapıları vardır. Son cemaat mahalli olmayan caminin giriş kısmı üzerinde mahfil bulunmaktadır. Harim, alt hizada doğu ve batıdan üçer, kuzey ve güneyde ise ikişer yuvarlak kemerli büyük pencerelerle aydınlatılmıştır. Üst hizada ise yanlarda dörder, ön ve arkada ise üçer ikiz pencere bulunmaktadır. Üst örtüyü yuvarlak iki beton ayak taşımaktadır. Tavan ahşap olup ortada ahşap bir kubbeye sahiptir. Mihrap merilerdir. Ahşap minber ise süslemesizdir. Kuzeybatı taraftaki minareye mahfilden çıkılır. Yerli siyah taştan yapılmıştır.

Mevcut kitabesine göre ilk cami Hicri takvime göre 1150, Milâdî takvime göre ise 1737 yılında yapılmıştır. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra Ruslar çekilirken Ermeni askerler tarafından yakılmıştır. 1929 yılında onarılmışsa da yeterli olmamıştır. 1941 yılında Hacı Memiş Efendi adlı bir hayırseverin öncülüğünde bu günkü haliyle yeniden inşa edilmiştir.