Yozgat’ın Şefaatli İlçesi Karalar Köyü’nden özgün bir yapı malzemesi: Anadolu Beyazı Limra taşı

Yozgat’ın Şefaatli ilçesine bağlı Karalar Köyü’nün civarındaki dağdan çıkartılan “Anadolu Beyazı Limra Taşı”, Nevşehir, İstanbul, Ankara ve Malatya’nın yanı sıra, Makedonya ve Çin’e de ihraç edilmiş. Limra taşı, genellikle cami ve minarelerin dış cephesinde yapı malzemesi olarak kullanılıyor. Limra taşı, restore edilen tarihî eserler için de aranan bir malzeme durumunda. Yılda 50 bin metreküp Limra taşının çıkartıldığı mevkide toplam 900 bin metreküplük bir rezerv olduğu tahmin ediliyor.

Talat Kılıç

Taş ocağı işletmecisi Talat Kılıç, “Anadolu Beyazı Limra Taşı” adı verilen bu yapı malzemesinin, hava, nem ve güneşle temas ettikten sonra kar beyazı rengini aldığını ve kırılganlığını kaybedip sağlam bir yapıya dönüştüğünü belirtiyor. Kılıç, Limra taşıyla yapılan binaların yazın serin, kışın sıcak olması sebebiyle de tercih edildiğini belirtiyor. Karalar Köyü’nde çıkartılan Limra taşı, ağırlıklı olarak İstanbul’a ve Eskişehir’e ihraç ediliyor; ancak yurt dışından da talep ediliyor. Kılıç, bu malzemeyi, bir cami yapımında kullanılmak üzere Makedonya’ya, villalarda kullanılmak üzere de Çin’e ihraç ettiklerini söylüyor.

Limra taşının işlenmesi

Anadolu Beyazı Limra Taşı, ilk aşamada bulunduğu dağ delici makineyle delinip sonra da ulaşılan kütle, kesici makineyle önce altından sonra da yanlarından kesilerek çıkarılıyor. Elde edilen kütle, kepçeyle işleneceği alana taşınıyor. “Sayalama” denilen işlemlerden sonra bloklar haline getiriliyor. Daha sonra başta turistik özellikleriyle öne çıkan Nevşehir olmak üzere, İstanbul, Ankara ve Malatya’daki fabrikalara gönderiliyor. Limra taşı, blok halinde olduğu gibi plaka halinde de satışa sunuluyor.

Özellikleri

Dekoratif bir yapı malzemesi olan Anadolu Beyazı Limra Taşı, topraktan çıkarılıp hava, nem ve güneşle temas ettikten bir süre sonra kar beyazı rengini alıyor ve kırılganlığını kaybedip sağlam bir yapıya dönüşüyor. Isı farklılıklarından etkilenmiyor. Malzeme olarak kullanıldığı binalar, yazın serin, kışın sıcak oluyor. Harcı iyi tutuyor. Çay, kahve gibi sıvıların dökülmesi halinde leke tutmadığı belirtiliyor.

Kumlama, taraklama, honlama, çekiçleme gibi işlemlerle, yapının temasına uygun çeşitli dekoratif yüzey dokularına ve görünümlere kavuşturulabiliyor.