Gaziantep, Osmanlı’nın “Zimem Defteri” geleneğini canlandırdı

Gaziantep Valiliği, Osmanlı döneminde hayırseverlerin Ramazan ayında yoksul semt sakinlerinin esnafa olan veresiye borçlarını ödeme geleneği olan “Zimem Defteri” geleneğini hayata geçirdi. Gaziantep Valisi Davut Gül, 200 mahallede vatandaşların bakkallara olan veresiye borçlarının hayırseverler tarafından ödendiğini bildirdi.

Osmanlı İmparatorluğu döneminde malî durumu iyi olan hayırseverler, Ramazan ayında yoksul vatandaşların bakkal, kasap, manav gibi esnafa olan veresiye borçlarının kayıtlı olduğu “Zimem Defteri”nden rastgele bir ismi seçer ve bütün borcunu öderlerdi. Bu işlemden borçlunun önceden haberi olmaz, ödendiğini öğrendiğinde de kimin ödediğini bilmezdi. Böylece, borcunu ödeyen hayırsevere karşı mahcup olmaz, hayırsever de kimin borcunu ödediğini bilmediği için gurura kapılmaz, yaptığı iyiliğin karşılığını sadece Allah’tan beklerdi. Bu bilinmezliğin gerçekleşmesi için de hayırseverler, genellikle kendi mahallelerinin dışındaki mahallelerde borç kapatmayı tercih ederlerdi.

Gaziantep Valiliği, şehirdeki hayırseverleri organize ederek, Osmanlı’nın “Zimem Defteri” kapatma geleneğini hayata geçirdi.

Gaziantep Valisi Davut Gül, düzenlediği basın toplantısında, “Zimem Defteri” uygulaması ve yardım faaliyetleri hakkında bilgi verdi.

“Bu uygulamanın yaygınlaşmasını istedik”

“Zimem Defteri” uygulamasının Gaziantep’te son yıllarda yapılan bir uygulama olduğuna işaret eden Gül, “Zimem Defteri bizim Osmanlı’dan kalan güzel geleneklerimizden biri. Biz, sonuç itibarı ile köklü bir medeniyetin mirasçılarıyız. Bu,  Gaziantep’te olduğu gibi Türkiye’nin her yerinde yapılıyor. Bizde de gönüllü olarak güzel insanların bunu yaptıklarını biliyorum, görüyorum. Biz bunun daha çok duyurulmasını, bu uygulamanın daha da yaygınlaştırılarak daha fazla vatandaşımıza ulaşılmasını özellikle de bizim koordine ettiğimiz süreçten sonra da vatandaşlarımızın, hayır sahiplerimizin aynılarını hem burada hem başka şehirlerde de yapmış olmalarını istedik” diye konuştu.

Ödeme yapılacak bakkalların özellikle daha çok göç alan, yardıma muhtaç mahallelerden seçildiğine dikkat çeken Gül, sözlerine şöyle devam etti:

“Vatandaşların 200 bakkaldaki veresiye borçları kapatıldı”

“22 mahallemizi bu kapsama aldık.  Burada yaklaşık 250 bin vatandaşımız, hemşehrimiz yaşıyor. Nüfuslarına göre bakkalları oranladık. Bu mahallelerdeki tüm bakkalların değil 200 bakkala, vatandaşların olan borçlarını ödedik. Bunun dışında bu mahallelerde yaklaşık olarak 400 daha bakkalımız var. 22 mahallenin 5 tanesinde borçların tamamını ödedik; çünkü bakkal sayısı azdı.  Bu bakkallar, Aydınlar, Belkız, Burak, Onat Kutlar ve Taşlıca mahallelerimiz. Bu mahallelerimize dağıtacağımız miktarla bakkal sayısı denk gelince buraların tamamını ödemiş olduk. Diğerlerinin de belli bir sayıda bakkalı ödemiş olduk. Öderken de muhtarlarımızın, öğretmenlerimizin, din görevlilerimizin ve diğer gönüllülerin yer aldığı Vefa Sosyal Destek Grubu, kaymakamlarımızın önderliğinde koordine ettiler.  Tutanakla paralar ödendi. Vefa Sosyal Destek Grubunun yanında hayırseverlerin de temsilcisi bulundu. Parayı veren kişi hangi bakkala ne kadar verdiğini görmüş oldu. Bakkallara önceden haber vermedik. Çat kapı gittik. Sokağa çıkma yasağı olduğu için bakkallar kapalıydı, rahat çalıştık. Bundan sonraki süreçte hayırseverlerimizden beklentimiz, “Biz Bize Yeteriz Türkiye’m” milli dayanışma kampanyasına destek olmaları.  Aynî, gıda kolisi olarak destek olmak isteyenleri ise gönül seferberliği kampanyamıza destek olmaya, hepsinden önemlisi Osmanlı’dan kalan bu geleneği yaşatmaya davet ediyoruz.”

Borçların ödendiği defterleri göstererek, sürecin şeffaflıkla yürütüldüğünün altını çizen Gül,  “Burada fakir fukaranın hakkı var. Defterleri göstererek şeffaflığı sağlamak istedik. Burada etiketlerin içerisinde hangi hayırseverin verdiği, hangi bakkala ödendiği ve miktarın ne kadar olduğu belli. Bunları hayırseverlerimize vereceğiz. 12 hayırseverimiz burada yer aldı. İsimlerinin açıklanmasını istemiyorlar. Bu hayırseverlerimiz, hepinizin tahmin ettiği, hayır, hasenat işlerinde yer alan Gaziantepli sanayicilerimiz, gönül insanlarımız” diye konuştu.

Ramazan ayından sonra da bu uygulamamın devam etmesi temennisinde bulunan Gül,  hayırseverlere ve emeği geçen herkese teşekkür etti.